شیوه های مناسب رفتار والدین با فرزندان

آدمی در محیطی به نام خانه وخانواده پا به عرصه‌ی وجود می‌گذارد. در آن محیط در کنار پدر و مادر و سایر افراد و عوامل خانواده پرورش می‌یابد.تحقیقات نشان می‌دهد که افراد هر کدام دارای یک ظرفیت و استعدادهای ذاتی هستند که از پدر ومادر به ارث می‌برند وسپس تحت تاثیر و نفوذ عوامل مختلف محیطی قرارگرفته و تربیت می‌شوند. به عبارت دیگر مجموعه استعدادها و توانائیهای ارثی و تاثیرات تربیتی ماخوذه از محیط، شخصیت آنان را می‌سازد.بنابراین بدیهی است که در تشکیل شخصیت و تربیت انسانها خانواده بزرگترین نقش را دارد.

شیوه های رفتار با فرزندان                     

1-صمیمیت و رفاقت: به جای برخوردهای تحکم‌آمیز و امر و نهی‌های لجاجت برانگیز و رفتارهای تحقیرآمیز با فرزندان، باید با آنها از در صمیمیت، رفاقت و همفکری وارد شد.

2-احترام به آزادی فرزندان: پدران و مادران آگاه و روشن بین، از همان کودکی فرصتهایی را برای فرزندان خود فراهم می‌کنند تا اندیشیدن، انتخاب کردن و تصمیم‌گرفتن را تجربه کنند، در این میان اگر فرزندان اشتباهاتی داشته باشند، این اشتباهات را برای رشد طبیعی آنها لازم می‌شمرند.

3- در انتقاد زیاده‌روی نکنیم: تذکرات و یادآوریهای زیاد و پی‌درپی از نظر تربیتی شیوه‌ی درستی نیست و منتهی به پیدایش لجاجت و مقاومت منفی در کودکان و نوجوانان می‌شود.

4-گرامی داشتن شخصیت فرزند: داشتن رفتار تحقیرآمیز و ملامت کننده باعث می‌ شود که فرزندان ما خود را به عنوان موجودی با ارزش نپذیرند و احساس کرامت و شخصیت خود را از دست بدهند. این احساس سرآغاز سقوط و انحطاط آنهاست. گاه لازمست که عذر آنها را در مورد اشتباهات پذیرفته و به آنها تلقین شود که شخصیت والای اخلاقی آنها برتر از آن است که به چنین خطایی دست بزند.

5-مشورت با فرزندان : مشورت کردن در امور خانواده با فرزندان باعث شکل گیری احساس به حساب آمدن آنها در موقعیتهای‌مختلف زندگی می‌شود و به تدریج راه و روش فکر کردن و تصمیم‌گیری را می‌آموزند.

6- مهر و محبت : تجربه نشان داده که بسیاری از انحرافات در نوجوانان ناشی از کمبودهای عاطفی است. در آموزشهای اسلامی به محبت کردن نسبت به فرزندان توصیه فراوان شده تا آنجا که فرموده‌اند: نگاه محبت‌آمیز پدر به صورت فرزند، عبادت است.

7- قاطعیت در تربیت : از شرایط لازم در تربیت، داشتن قاطعیت یعنی محکم، جدی و استوار بودن در رای و تصمیم‌خویش است اگر اصولی چون محبت، صمیمیت، تکریم شخصیت توام با قاطعیت نباشد، نتیجه لازم از آنها گرفته نمی‌شود.

8-عدم‌خشنونت در تربیت: داشتن رفتار خشن و مستبدانه بروز عقده حقارت در کودکان و بدبینی نسبت به والدین و احساس پوچی و بدبختی در نوجوانان می‌شود و زمینه انواع انحرافها را فراهم می سازد.

9- برخورداری از شخصیت قابل احترام: ویژگیهایی از قبیل وقار، ادب، بزرگواری، قاطعیت و جدیت، پرهیز از انجام کارهای سبک‌ ، زیاده‌روی نکردن در شوخی، داشتن اعتماد به نفس و امثال آن مجموعاً عواملی هستند که سبب پیدایش حس احترام در دیگران، از جمله فرزندان نسبت به والدین می‌شود.

10- پرهیز از رفتارهای تبعیض‌آمیز: داشتن رفتار تبعیض آمیز بین فرزندان موجب بی‌اعتمادی به والدین، کاهش علاقه نسبت به والدین، ایجاد کینه و نفرت نسبت به خواهر یا برادر و بروز مشکلات رفتاری از قبیل سرکشی، ستیزه‌جویی، اضطراب، افسردگی روحی، افت تحصیلی و انحرافات اخلاقی می‌گردد.

11-پرورش حس خودباوری: پیامبر اکرم (ص)می‌فرمایند: اکرموا اولادکم و احسنوا دابکم. پرورش اعتماد به نفس و کرامت یکی از اهداف مهم تربیت است به طوری که بسیاری از ضعفها در تحصیل ناشی از برخورد ناصحیح مربیان است که اعتماد به نفس را تضعی می کنند.

فرزندان خود را به اخلاق خودتان تربیت نکنید زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شده‏اند.

12- در نظرگرفتن تفاوتهای فردی : انسانها دارای توانائیها، استعدادها و ویژگیهای روانی مختلف هستند. بنابر این در تربیت باید این تفاوتها را در نظر بگیریم. چه بسا یک روش تربیتی در مورد یکنفر مفید و موثر واقع شود اما همین روش در مورد فرد دیگر کارآیی نداشته باشد.

13-لقمه حلال: از نظر اسلام، غذایی که ما می‌خوریم، علاوه برآثار مادی که در جسم ما دارد، برحسب این که از راه حلال یا حرام به دست آمده باشد، آثاری متفاوت در روح و شخصیت ما برجای می‌گذارد. از این رو پدر خانواده باید بداند که روزی پاک وحلال در سرنوشت خود وخانواده‌اش موثراست.

14- فرزندانتان را درک کنید:رابطه داشتن فقط در صحبت کردن خلاصه نمى شود، فرزندان شما حرف هاى شما را خوب مى فهمند، اما آیا شما هم مى دانید که آن ها چه مى خواهند به شما بگویند؟ براى داشتن یک رابطه واقعى، باید افکار، نظرات و احساسات از مغزى به مغز دیگر منتقل شوند. اگر عشق و محبت، قلب خوشبختى باشد، رابطه، روح آن است.

والدین گرامی باید بدانند.

فرزندان شما آن گونه زندگی می‌کنند که آموخته‌اند:

- اگر فرزند با ترس زندگی کند، می‌آموزد که بهراسد.

- اگر فرزند با احساس ترحم زندگی کند، می‌آموزد که احساس بدبختی کند.

- اگر فرزند با انتقاد زندگی کند، می‌آموزد که محکوم کند.

- اگر فرزند با حسادت زندگی کند، می‌آموزد که حسود باشد.

- اگر فرزند با تمسخر زندگی کند، می‌آموزد که متزلزل باشد.

- اگر فرزند با آگاهی به توانائیهایش زندگی کند، می‌آموزد که اعتماد به نفس داشته باشد.

- اگر فرزند با بینش و شناخت زندگی کند، می‌آموزد که در زندگی هدف داشته باشد.

- اگر فرزند با تشویق به جا زندگی کند، می‌آموزد که زندگی را زیبا ببیند.

- اگر فرزند با تعاون زندگی کند، می‌آموزد که سخاوتمند باشد.

- اگر فرزند با صداقت و انصاف زندگی کند، می‌آموزد که راستگو و رستگار باشد.

راستی فرزند شما چگونه زندگی می‌کند؟

والدین باید در تربیت فرزندانشان صبور و خوددار باشند. معمولاً کودکان به بى نظمى و اغتشاش گرایش دارند. آن ها خیلى راحت حرف بزرگ ترها را قطع مى کنند تا حرف خودشان را بزنند و نظرشان را ابراز کنند. در این مواقع بیشتر والدین به تندى با کودکانشان برخورد مى کنند، اما بهتر است اول به حرف کودک خوب گوش داد و بعد به آرامى به آن ها گوشزد کرد که قطع کردن حرف دیگران کار خوبى نیست و باید مثل خود شما منتظر بمانند که حرف طرف کاملاً تمام شود. همه شما دوست دارید که فرزندانتان با شما مشورت کنند و از پند و راهنمایى هاى شما برخوردار شوند. بنابراین آن ها را به این کار تشویق کنید و به آن ها نشان بدهید که شما هم مثل آن ها به راهنمایى در زندگى احتیاج دارید.

والدین باید آگاه باشند که کودکان نیاز دارند که مرتب گوش کردن و چگونگی خودابرازی را یاد بگیرند.

با فرزندانتان دوست و مهربان باشید ، آنان را گرامى بدارید و برایشان شخصیت قایل شوید ، حس اعتماد به نفس را در آنان زنده کنید.